ریتینر ارتودنسی چیست و چه کاربردی دارد؟

ریتینر یا نگهدارنده ارتودنسی یکی از الزاماتی است که هنگام انجام ارتودنسی دندان وجود دارد، در اواخر دوره درمان خود، به احتمال زیاد نام ریتینر ارتودنسی را بسیار خواهید شنید.

هنگامی که درمان شما کامل شده و دندان‌هایتان مرتب می‌شوند، متخصص ارتودنسی به شما میگوید که پس از برداشته شدن دستگاه‌های ارتودنسی، باید از ریتینر ارتودنسی یا نگهدارنده به روی دندان‌های خود استفاده کنید. در واقع بعد از پایان درمان، شما باید با استفاده از ریتینر، از حرکت مجدد دندان‌ها در جهت غیر صحیح، ممانعت به عمل آورید. 

چنان چه این کار را نکنید، با گذشت زمان بافت‌های داخل دهان مانند زبان، گونه‌ها و لبها موجب تغییر موقعیت دندان‌ها می‌شوند.

ما در این مقاله با زبانی ساده، توضیحات لازم درباره ریتینرها را به شما ارائه میدهیم. بنابراین چنان چه قصد انجام ارتودنسی دارید و یا اواخر دوره‌ی درمان شما می‌باشد، حتما این مقاله را مطالعه نمایید. 

نگهدارنده یا ریتینر ارتودنسی چیست؟ 

ریتینر ارتودنسی یک قطعه پلاستیکی است که در هنگام کامل شدن دوره ارتودنسی، متخصص ارتودنسی آن را برای افراد تجویز میکند. این قطعه پلاستیکی در نگه داشتن حالت دندان‌ها پس از ارتودنسی موثر است. از آنجایی که پس از کامل شدن دوره ارتودنسی، به دلایل مختلف دندان‌ها می‌توانند مجددا حرکت کنند، استفاده از ریتینر ارتودنسی به شما کمک می‌کند تا دندانهایتان در موقعیت اصلاح شده خود ثابت بمانند و درمان شما بازگشت نداشته باشد. 

استفاده از نگهدارنده موجب می‌شود که جای دندان‌ها و استخوان لثه با گذشت زمان و به مرور تثبیت شود. این قطعه پلاستیکی برای هر فردی، خاص خود او تهیه شده و با توجه به قالب دهان و دندان‌های او ساخته می‌شود. بنابراین استفاده از ریتینر ارتودنسی امری کاملا ضروری می‌باشد. 

انواع ریتینر ارتودنسی

به طور کلی ریتنرها به سه نوع ثابت، متحرک و شفاف تقسیم می‌شوند؛ در ادامه به معرفی هر یک از انواع ریتینر ارتودنسی می‌پردازیم: 

نگهدارنده ثابت

نگهدارنده ثابت به شکل ثابت و در پشت ۶ دندان پیشین نصب می‌شود. یکی از مزیت‌های این نوع نگهدارنده، ثابت بودن آن است. به دلیل ثابت بودن، بیمار قادر به بیرون آوردن آن نیست و این امر موفقیت درمان را افزایش می‌دهد. البته با وجود ریتینر ثابت، رعایت بهداشت دهان و دندان مشکل‌تر می‌شود. 

نگهدارنده متحرک

به نگهدارنده‌های متحرک هاولی نیز گفته می‌شود، این نوع ریتینرها بر خلاف نوع ثابت دارای قابلیت حرکت و جابه جایی هستند. نگهدارنده متحرک از دو قسمت تشکیل شده است؛ یک قسمت پلاستیکی که در سقف دهان جای می‌گیرد و قسمت سیمی که در جلوی دندان‌ها قرار داده می‌شود. این نوع نگهدارنده‌ها قابل تنظیم هستند و با توجه به قالب دهان افراد به طور ویژه برای هر فرد ساخته می‌شوند. نگهدارنده متحرک از جنسی بسیار خوب برخوردار است؛ به همین دلیل بادوام می‌باشد. 

نگهدارنده شفاف

به نگهدارنده شفاف اسیکس نیز اطلاق می‌شود و یکی از بهترین انوع نگهدارنده محسوب می‌شود. دلیل این امر شفاف بودن آن‌ها می‌باشد. شفاف بودن این نوع ریتینر، موجب نامرئی بودن آن می‌شود که برای افراد خوشایندتر است. این نوع ریتینر ارتودنسی نیز دارای قابلیت جابه جایی بوده و در هنگام تمیز کردن دندان ها، به آسانی می‌توان آن را از دهان خارج کرد. 

یکی از معایب نگهدارنده شفاف سایش سطح این ریتینر و خراب شدن زودهنگام آن می‌باشد. همچنین زمان استفاده از این نوع نگهدارنده، به جز آب نمی‌توان چیزی خورد، زیرا سطح نگهدارنده شفاف لک می‌افتد و هرگز پاک نمی‌شود. هنگام استفاده از این نوع از ریتینرها باید در نظافت ان بسیار دقت کرد. 

چه کسانی به ریتینر ارتودنسی نیاز دارند؟ 

تمام افرادی که ارتودنسی دندان انجام داده‌اند و درمان آن‌ها کامل شده است، نیاز به استفاده از ریتینر ارتودنسی دارند؛ زیرا ریتینر موجب ثابت نگهداشتن دندان‌ها در جای خود شده و از برگشت دندان‌های مرتب شده به حالت قبلی خود جلوگیری می‌کند. 

همچنین این وسیله ‌عدم تطابق دندانها با لثه را برطرف می‌کند و به بهترین شکل موجب هماهنگی بین دندان‌ها و لثه می‌شود. 

همچنین با بالارفتن سن و گذشت زمان، حرکت دندان‌ها موجب نامرتب شدن دوباره آنها می‌شود؛ ریتینر از این امر جلوگیری می‌کند. بنابراین تمام افراد پس از ارتودنسی، به ریتینر ارتودنسی نیاز ضروری دارند و نباید از آن غافل شوند.

شاید برای شما جالب باشد : سن مناسب ارتودنسی 

مدت زمان استفاده از ریتینر ارتودنسی

یکی از سوالاتی که برای داوطلبان انجام ارتودنسی پیش می‌آید، این است که تا چه مدت زمانی بعد از پایان دوره درمان ارتودنسی باید از ریتینر ارتودنسی ثابت یا متحرک استفاده کرد. متخصصین ارتودنسی به این سوال اینگونه پاسخ می‌دهند که تا زمان تثبیت موقعیت دندان‌ها در جای اصلاح شده و جدید خود، باید از ریتینر ارتودنسی به طور مرتب استفاده کرد. 

مدت زمان استفاده فرد از ریتینر ثابت یا متحرک پس از انجام ارتودنسی، به عوامل مختلفی بستگی دارد. با افزایش تدریجی سن، رانش طبیعی فیزیولوژیکی برای همه افراد اتفاق می‌افتد و این امر موجب تاثیرگذاری بر حرکت دندان‌ها می‌شود. این حرکت تدریجی دندان‌ها به تغییرات در عرض لبخند افراد مربوط است؛ زیرا با افزایش سن عرض لبخند کم شده و باعث شلوغ شدن دندان‌ها می‌شود.

بنابراین مدت زمان استفاده از ریتینر ارتودنسی توسط متخصص ارتودنسی با توجه به وضعیت دندان‌های شما تعیین می‌شود. البته به دلیل اینکه دندان‌های ما همیشه در حال حرکت و جابجایی هستند، پس از ارتودنسی، باید تا پایان عمر یکی از انواع ریتینر را مورد استفاده قرار داد. 

نحوه تمیز کردن ریتینر ارتودنسی

با توجه به اینکه ریتینرها ثابت و یا متحرک هستند، در ادامه به نحوه تمیز کردن هر یک‌ از انواع ریتینر ارتودنسی می‌پردازیم: 

نحوه تمیز کردن ریتینر متحرک: 

• بلافاصله بعد از بیرون آوردن این نوع ریتینر از دهان، پیش از خشک شدن و سفت شدن مواد زائد روی آن، باید آن را بشویید. 
• بعد از خوردن هر وعده‌ی غذایی، ریتینر متحرک را به وسیله مسواک نرم و آب ولرم شسته و دندان‌هایتان را مسواک بزنید. 
• بهتر است در هنگام شستشوی ریتینر خمیر دندان به کار نبرید، زیرا می‌تواند باعث ایجاد خراش روی ریتینر شود. 
• چنان چه بر روی ریتینر رسوب تشکیل شده باشد، می‌توانید از یک مسواک نرم و پاک کننده‌های آلتراسونیک استفاده کنید. 
• همچنین می‌توانید با استفاده از گوش پاک کن برای پاک کردن شیارهای نگهدارنده را تمیز کنید. 
• می‌توانید قرص‌های پاک کننده را با آب ولرم مخلوط کنید و از آن برای پاکسازی ریتینرها استفاده کنید. 
• در نهایت می‌توانید از متخصص ارتودنسی برای کمک کردن ریتینرها کمک بگیرید. 
• به یاد داشته باشید که نباید از دهانشویه‌ی حاوی الکل برای تمیز کردن نگهدارنده ارتودنسی استفاده کنید. 
• همچنین هرگز ریتینر را با آب داغ نشویید. 
• ترکیب جوش شیرین و آب با نسبت یکسان نیز برای پاک‌سازی ریتینر راه خوبی می‌باشد. 
• همچنین ترکیب سرکه و آب یک تمیز کننده خوب است. 

نحوه تمیز کردن ریتینر ثابت:

از آنجایی که ریتینر ثابت را نمی‌توان برای تمیز کردن از دهان خارج کرد، بنابراین در هنگام رسیدگی به بهداشت دهان و دندان مخصوصا مسواک زدن و نخ دندان کشیدن دقت کافی داشته باشید. سعی کنید نحوه صحیح نخ دندان کشیدن را که مربوط به این نوع ریتینر است، از متخصص ارتودنسی خود بیاموزید. 

از انجایی که بخش‌های پشتی دندانها ممکن است محل تجمع باکتری‌ها شود، آن قسمت‌ها را با دقت بیشتری مسواک بزنید. 

عوارض استفاده از ریتینر ارتودنسی

هر گونه ماده اضافی که وارد بدن شود یا در تماس با بدن قرار بگیرد، سیستم ایمنی آن را دشمن تلقی می‌کند؛ به همین دلیل ممکن است واکنش نشان دهد که به آن واکنش آلرژیک گفته میشود. ممکن است بدن در هنگام تماس با فلز ریتینر ارتودنسی واکنشهای آلرژیک نشان دهد. از آنجایی در ساخت ریتینرها، الیاژ نیکل به کار می‌رود؛ ممکن است باعث ایجاد درماتیت (التهاب یا تورم) شود که ناشی از حساسیت به نیکل است و به طور معمول ۲۴ ساعت پس از قرارگیری نگهدارنده در دهان شما بروز پیدا می‌کند. 

قیمت ریتینر ارتودنسی چقدر است؟

قیمت ریتینر ارتودنسی به عوامل مختلفی بستگی دارد. عامل نخست وقت و تخصصی است که متخصص ارتودنسی در هنگام طراحی و ساخت ریتینر به خرج می‌دهد. عامل بعدی هزینه‌های لابراتواری است که این نگهدارنده‌ها در آن جا ساخته می‌شوند و در نهایت ضمانت اجرایی کارکرد ریتینرهای ارتودنسی برای بیماران عامل بعدی تاثیرگذار در هزینه آن می‌باشد. 

ممکن است هر متخصص ارتودنسی تعرفه خاص خود را در مورد هزینه ریتینر ارتودنسی دریافت کند. همچنین میزان این هزینه با توجه به نرخ تورم در طول زمان تغییر می‌کند. به طور کلی قیمت ریتینر شفاف از ریتینر ثابت کمتر است. 

جمع‌بندی

پس از کامل شدن دوره درمان ارتودنسی، متخصص ارتودنسی از دستگاهی به نام ریتینر یا نگهدارنده برای تثبیت موقعیت دندان‌های شما در جای صحیح خود استفاده می‌کند. این نگهدارنده‌ها دارای انواع مختلفی هستند که در این مقاله به آن‌ها پرداخته شد. در نهایت این متخصص ارتودنسی است که با توجه به نیاز و ترجیحات شما ریتینر مناسب شما را تعیین می‌کند. دقت داشته باشید که در نگهداری از ریتینر و رسیدگی به بهداشت دهان و دندان خود کوشا باشید. 

سوالات متداول

چه مدت باید از ریتینر استفاده کنیم؟

تعیین زمان دقیق و میزان استفاده از ریتینر ارتودنسی کاملا بستگی به وضعیت دندان‌های شما دارد و پزشک معالج با بررسی شرایط دندانی شما مدت زمان استفاده از ریتینر ارتودنسی را برای شما شرح خواهد داد. ممکن است پزشک با توجه به وضعیت ناهنجاری‌های دندانی شما و… تشخیص دهد که باید از نوع خاصی نگهدارنده استفاده کنید. به طور کلی به دلیل حرکت و جابه جایی دندان‌ها با افزایش سن، ممکن است متخصص شما استفاده از ریتینر ارتودنسی را تا آخر عمر به شما توصیه کند

ریتینر پشت دندان چگونه است؟

ریتینر پشت دندان، همان ریتینر ثابت است که پشت دندان‌ها قرار می‌گیرد. این نوع ریتینر ابزاری برای ثابت نگه داشتن دندان‌ها در جای خود است و بعد از تمام شدن طول دوره درمان ارتودنسی، برای فرد نصب می‌شود. از آنجایی که دندان‌ها در حالت طبیعی کمی حرکت و جابجایی دارند، ممکن است با اتمام درمان مجددا به حالت عادی خود بازگردند. ریتینر پشت دندان حالت سیمی بسیار نازک دارد که با قرار گرفتن در پشت دندان‌ها، موجب تثبیت موقعیت ان‌ها می‌شود. این نوع ریتینر به کمک ابزار و چسب ویژه‌ای پشت دندان چسبانده شده و بیمار قادر به جدا کردن آن‌ها نیست. ریتینرهای پشت دندانی متناسب با وضعیت دندان‌های هر فرد طراحی شده و فرم دهی می‌شوند و هرگز درون دهان احساس نخواهند شد.