کش ارتودنسی چیست؟

چنان چه تا به حال قصد انجام ارتودنسی داشته‌اید و یا برای این کار به کلینیک‌های دندانپزشکی مراجعه کرده اید، به احتمال زیاد نام الاستیک ارتودنسی یا کش ازتودنسی به گوشتان خورده است. منظور از کش ارتودنسی، همان کش‌هایی است که ارتباط میان فک پایین و بالا را برقرار می‌کنند. این نوع کش‌ها باعث آسان‌تر شدن و کاهش طول درمان ارتودنسی می‌شوند؛ در روش ارتودنسی کوتاه مدت نیز از کش ارتودنسی استفاده می‌شود؛ همچنین این نوع کش‌ها گاهی بین دندان‌های جلو و عقب نیز قرار میگیرند.

به طور کلی هنگامی که مشکلات دندانی بیمار خفیف‌تر هستند و مشکلاتی نظیر اوربایت، کراس بایت، اپن بایت و اندربایت وجود دارد؛ تنها بهره گیری از براکت ارتودنسی کافی نیست و برای یک درمان آسان‌تر و سریع‌تر، نیاز به استفاده از کش ارتودنسی وجود دارد. 

امروزه انواع کش‌های ارتودنسی در رنگ‌های مختلف تولید شده و به بازار عرضه می‌شوند. در این مقاله به معرفی انواع کش ارتودنسی و مزیت و معایب هر کدام می‌پردازیم؛ برای کسب اطلاعات مفید در این باره تا انتهای مطلب با ما همراه باشید. 

الاستیک یا کش ارتودنسی چیست؟

الاستیک یا کش ارتودنسی در واقع به کش‌هایی گفته می‌شود که به صورت ویژه در روش درمانی ارتودنسی دندان و برای درمان انواع مختلف ناهنجاری‌های دندانی نظیر مال‌اکلوژن یا مشکلات مربوط به هم ترازی فک‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع ناهنجاری‌های فکی دندانی نظیر اوربایت، کراس بایت، آندربایت، اپن بایت و … فقط با استفاده از بریس ارتودنسی قابل درمان نیستند و در صورتی که از کش ارتودنسی استفاده نشود، مدت زمان دوره ارتودنسی طولانی ترخواهد بود. 

به همین دلیل متخصص ارتودنسی برای رفع یا اصلاح این ناهنجاریها، علاوه بر نصب بریس‌های ارتودنسی، از انواع کش ارتودنسی نیز برای کمک به درمان استفاده می‌کنند. استفاده از کش ارتودنسی موجب کاهش زمان درمان شده و نیاز به استفاده از روش‌های دیگر را نیز کم میکند. 

کاربردهای کش ارتودنسی

از کش ارتودنسی برای کنترل و هدایت حرکت فک یا دندان و قرار گرفتن آن در جهت‌های صحیح استفاده می‌شود. این کار را نمی‌توان فقط با ارتودنسی‌های ثابت انجام داد و حتما نیاز به استفاده از کش‌ها در این زمینه وجود دارد. معمولا از انواع کش ارتودنسی برای جلو کشیدن یا عقب بردن فک‌ها استفاده می‌شود، حتی می‌توان از این کش‌ها برای حرکت دادن عرضی یکی از فک‌ها استفاده کرد. 

درمان موثر با کش ارتودنسی نیازمند همکاری بیمار می‌باشد. برای دست‌یابی به نتیجه مورد نظر، باید بیمار به توصیه‌های پزشکی عمل کرده و با داشتن یک برنامه منظم، به طور مرتب از کش ارتودنسی استفاده کند؛ این امر موجب رسیدن به نتیجه دلخواه در طول زمان خواهد شد. به طور معمول متخصص ارتودنسی این الاستیک‌ها را به شکل منظم بر روی براکت‌های خاص قرار می‌دهد و برای اثربخشی بیشتر باید به طور مرتب جایگزین شوند. 

مهم ترین کاربرد کش ارتودنسی، کمک به جای گیری دندان‌ها در محدوده مشخص و صحیح خود می‌باشد. همچنین اصلاح و درمان ناهنجاری‌های قابل مشاهده در فک‌های بالا و پایین به مرور زمان، از دیگر کاربردهای انواع کش ارتودنسی است. کش‌های ارتودنسی برای برطرف کردن مشکلات مربوط به نحوه همپوشانی دندان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. 

علاوه بر موراد ذکر شده، کمک به درمان مشکل آندربایت یا اوربایت، از کاربردهای مهم کش‌های ارتودنسی می‌باشد. در این مواقع سیم و براکت‌های ارتودنسی به تنهایی قادر به حل مشکل دندان‌ها نیستند. در این موارد طبق تصمیم متخصص ارتودنسی از کش‌های ارتودنسی استفاده می‌شود. 

در واقع درمان به هم ریختگی و هم تراز نبودن بیش از حد دندان‌ها وعدم هماهنگی فک‌های بالا و پایین در افراد، با کمک انواع کش ارتودنسی صورت می‌گیرد. 

کش ارتودنسی از چه جنسی است؟ 

در ساخت و تولید کش‌های ارتودنسی از لاتکس و یا مواد غیر لاتکس استفاده می‌شود. کش‌هایی که از لاتکس تهیه شده اند، متداول‌ترین نوع کش‌های ارتودنسی هستند؛ اما برخی از افراد ممکن است به لاتکس حساسیت داشته باشند، به همین دلیل در تولید بعضی از انواع کش ارتودنسی از مواد غیر لاتکس استفاده می‌شود. کش‌های لاتکس قادر به حفظ قدرت کشش خود تا ۲۴ ساعت می‌باشند. 

نحوه استفاده از کش ارتودنسی

برای اینکه بتوانید از کش ارتودنسی استفاده کنید، باید بر روی دندان‌های شما براکت قلاب دار نصب شده باشد؛ زیرا در این صورت می‌توانید کش ارتودنسی را بر روی آن جایگذاری کنید. نحوه قرار دادن و انتخاب نوع کشی که برای شما مناسب است، به شدت ناهنجاری‌های دندانی و نوع ناهنجاری بستگی دارد و در این زمینه متخصص ارتودنسی تصمیم گیری می‌کند. 

استفاده از کش ارتودنسی بر روی دندان‌ها کار خیلی دشواری نیست و با کمی تمرین می‌توانید به راحتی این کار را انجام دهید. پس از اینکه متخصص نوع کش را تعیین کرد و محل بسته شدن کش ارتودنسی را مشخص کرد، به شما یاد میدهد که از این پس، چگونه از کش ارتودنسی استفاده کنید. 

دقت کنید که پس از تعیین نوع کش ارتودنسی مناسب شما، دیگر نباید از سایر انواع الاستیک‌ها استفاده کنید یا تعداد آن‌ها را تغییر دهید. این امر زمانی امکان‌پذیر است که متخصص ارتودنسی شما نوع و تعداد کش ارتودنسی را تغییر دهد. به طور کلی انجام چنین کارهایی به تسریع روند بهبود شما کمک خاصی نخواهد کرد. 

برخی بیماران ممکن است تصور کنند که با دو برابر کردن الاستیک‌ها، می‌توانند به روند بهبود و حرکت دندان‌ها در جای صحیح خود، سرعت ببخشند؛ در صورتی که این کار نه تنها قادر به سریع کردن درمان نیست، بلکه می‌تواند مشکلات بیشتری را برای شما ایجاد کند. همچنین نباید از کش‌های ارتودنسی برای یک دوره زمانی طولانی استفاده کرد. دلیل این امر کاهش خاصیت انعطاف‌پذیری کش ارتودنسی با گذشت زمان است. این امر می‌تواند در دست‌یابی به نتیجه دلخواه از ارتودنسی تاثیر بگذارد. توصیه می‌شود پس از برداشتن الاستیک‌ها، آن‌ها را دور بیندازید و به جای آن‌ها کش‌های جدید را متصل کنید. 

اگر به توصیه‌های درمانی در رابطه با استفاده از کش ارتودنسی عمل کنید، طول دوره درمان به طور چشمگیری کم شده و نتایج بهتری حاصل می‌شود. 

انواع کش ارتودنسی

انواع کش ارتودنسی از نظر کاربرد شامل دو نوع میشود، هر کدام از این دو نوع کش ارتودنسی برای اهداف ویژه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه به هر یک از این کش‌ها می‌پردازیم:

کش ارتودنسی رابربند

کش ارتودنسی رابربند نوعی کش ارتودنسی است که حدودا بزرگتر از کش ارتودنسی اورینگ می‌باشد. با استفاده از این نوع کش ارتودنسی به فک فشار وارد می‌کنند تا مشکلات بایت اصلاح شود. کش ارتودنسی رابربند در رنگ‌های مختلف تولید و به بازار عرضه می‌شود. 

کش ارتودنسی اورینگ

از کش ارتونسی اورینگ برای نگهداری سیم‌ها در شیار براکت، استفاده می‌شود. این نوع کش ارتودنسی دور هر براکت قرار می‌گیرد. این نوع کش در رنگ‌های متنوع به بازار عرضه می‌شود و بیشتر کودکان علاقه‌مند به رنگ‌های کش ارتودنسی اورینگ هستند. در واقع کش ارتودنسی O-Ring سیم ارتونسی را در داخل براکت ثابت می‌کند. این نوع کش ارتودنسی کوچک‌تر از مدل رابربند است. 

مدت زمان استفاده از کش ارتودنسی

اینکه تا چه زمانی باید از کش ارتودنسی استفاده کنید، به نظر متخصص بستگی دارد. اگرچه ممکن است مشکل به نظر برسد، اما بعضی متخصصان توصیه می‌کنند که بیمار به صورت ۲۴ساعته از کش ارتودنسی استفاده کند. حتی در بعضی از موارد ممکن است متخصص توصیه کند که بیمار در زمان غذا خوردن نیز از کش ارتودنسی استفاده کند؛ زیرا حرکت دندان‌ها هنگام جویدن سریع می‌شود و باید به وسیله تحت کنترل قرار بگیرد. به طور معمول فقط هنگام مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و یا قرار دادن کش جدید، بیمار می‌تواند کش ارتودنسی را از دهان خود خارج کند. 

چنان چه پیش از غذا خوردن، کش‌ها را خارج کرده اید، حتما بلافاصله پس از غذا کش‌های ارتودنسی جدید را جایگزین کنید. هرچند، بهتر است از الاستیک‌ها در هنگام غذا خوردن نیز استفاده کنید، زیرا باعث کاهش زمان درمان می‌شود. همچنین در هنگام خواب نیز باید از کش‌ها استفاده کنید. کش‌های ارتودنسی باید روزانه در حدود ۳ تا ۴ بار با کش جدید عوض شوند، زیرا نگهداشتن آن‌ها در دهان موجب کاهش قابلیت کشسانی وعدم عملکرد صحیح آن‌ها می‌شود. بنابراین بهتر است که پس از هر وعده غذایی کش‌های ارتودنسی خود را با کش‌های نو تعویض کنید. 

عوارض استفاده از الاستیک در ارتودنسی

برخی از متخصصان ارتودنسی معتقدند که استفاده ۲۴ساعته از کش‌های ارتودنسی کار معقولی نیست. در بعضی موارد نیز مشاهده شده که برخی بیماران در زمان خواب، به دلیل سرعت بخشیدن و کوتاه کردن طول مدت درمان، فشار کش را بیشتر می‌کنند؛ این کار از نظر متخصصین صحیح نیست. بیشتر کردن فشار کش ممکن است به ریشه‌های دندان‌ها صدمات جدی وارد کند و عوارضی به دنبال داشته باشد. 

همچنین بیمار در هنگام استفاده از کش به همراه غذا خوردن، در خوردن مواد غذایی جامد، با محدودیت مواجه خواهد شد. 

به علاوه در هنگام قرار دادن الاستیک‌ها در دهان، ممکن است کمی درد و ناراحتی احساس کنید که به مرور زمان رفع می‌شود. 

قیمت کش ارتودنسی در ۱۴۰۲

هزینه تهیه کش‌های ارتودنسی بسیار کم است و به راحتی در مطب می‌توانید آن‌ها را تهیه کنید. در بعضی از کلینیک‌های ارتودنسی، قیمت الاستیک‌ها به هزینه ارتودنسی اضافه می‌شود و در مجموع در هزینه کل لحاظ میشود، اما در برخی مطب‌ها نیز باید به صورت مجزا این کش‌ها را خرید. قیمت کش ارتودنسی در ۱۴۰۲ بستگی به میزان تورم امسال دارد و نسبت به سال گذشته ممکن است کمی بیشتر باشد. 

جمع‌بندی

کش‌های ارتودنسی برای کمک به درمان ارتودنسی و تسریع روند درمان بسیار مفید هستند و بدون این کش‌ها برخی از اختلالات فکی قابل درمان نیستند. این کش‌ها در دو نوع و در رنگ‌های متنوع تولید و به ابازار عرضه می‌شوند. کش مناسب برای دندان‌های شما با توجه به ناهنجاری‌ها و نوع درمان شما، توسط متخصص ارتودنسی تعیین خواهد شد.

کش ارتودنسی چه رنگی بهتر است؟

برای انتخاب رنگ کش ارتودنسی بهتر است رنگ پوست و موی خود را در نظر گرفته و متناسب با آن اقدام کنید. چنان چه پوستی روشن دارید، می‌توانید از کش‌های تیره استفاده کنید و اگر پوست شما سبزه است رنگ‌های روشن‌تر انتخاب بهتری هستند. از انتخاب رنگی که متناسب با دندان‌های شما نیست خودداری کنید. همچنین رنگ‌هایی مانند مشکی، سفید، زرد و قهوه‌ای انتخاب خوبی نیستند. استفاده از رنگ‌هایی مانند آبی و بنفش می‌تواندد موجب سفیدتر به نظر رسیدن دندان‌های شما شود.

آیا کش ارتودنسی را می‌توان از داروخانه تهیه کرد؟

از آنجایی که کشهای ارتودنسی یک ابزار تخصصی برای ارتودنسی محسوب می‌شود؛ فقط به شکل عمده و در شرکت‌های تخصصی ارتودنسی فروخته می‌شوند. به طور معمول، این کش‌ها توسط متخصص ارتودنسی به بیمار تحویل داده می‌شود و اگر الاستیک‌های بیمار تمام شوند، باید از طریق کلینیک درمانی خود، مجددا تهیه نماید. به همین دلیل پیدا کردن کش‌های ارتودنسی در داروخانه‌ها بعید به نظر می‌رسد؛ مگر اینکه از قبل، متخصص ارتودنسی و داروخانه مورد نظر با هم هماهنگ شده باشند.