سن مناسب ارتودنسی چه زمانی است؟

درست است که در هر سنی می‌توان از درمان‌های دندانپزشکی بهره جست و ناهنجاری دندانی را درمان کرد؛ اما برخی از این درمان‌ها در یک محدوده سنی خاص، بازدهی بهتری دارند و روند درمان آسان‌تر و سریع‌تر خواهد بود. از این نوع درمان ها، می‌توان به ارتودنسی دندان اشاره کرد. شاید افراد کمی در این مورد اطلاع داشته باشند که اگر ارتودنسی در یک بازه سنی خاص انجام شود، می‌تواند با عارضه کمتر و نتیجه بهتری همراه باشد.

به طور کلی می‌توان ارتودنسی دندان را در هر سنی انجام داد، اما انجام آن در سن مناسب ارتودنسی، موجب دستیابی به نتیجه بهتری می‌شود و طول درمان را کوتاهتر میکند. به همین خاطر مهم است که پیش از انجام ارتودنسی برای خود یا فرزند دلبندتان، در مورد سن مناسب ارتودنسی، آگاهی کافی داشته باشید. در این مقاله راجع به اینکه ارتودنسی دندان در چه سنی و برای چه افرادی توصیه می‌شود، توضیح می‌دهیم؛ با ما تا انتهای مطلب همراه باشید. 

ارتودنسی دندان برای چه کسانی نیاز است؟ 

ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا کاندید مناسبی برای انجام ارتودنسی دندان هستید یا خیر؟ در پاسخ باید گفت تمام افرادی که از ناهنجاری در استخوان فک و دندان‌ها رنج می‌برند، می‌توانند ارتودنسی انجام دهند. چنانچه دارای مشکلات زیر هستید، ارتودنسی می‌تواند برای شما مناسب باشد: 

• هم تراز نبودن استخوان‌های فک
• ناهنجاری‌های دندانی مانند دندان‌های نامرتب
• مال اکلوژن که از جمله مشکلات مربوط به دندان‌ها می‌باشد. 
• مشکلات مربوط به لثه یا پریودنتیت
• ناهنجاری‌های مفصل گیجگاهی
• همچنین از مشکلات متداولی که با ارتودنسی برطرف می‌شوند، می‌توان به می‌توان به کراس بایت، دیپ بایت، آندربایت، دندان‌های شلوغ، وجود فضاهای خالی بین دندان‌ها و… اشاره کرد. 

به طور کلی افراد زیر کاندیدای مناسبی برای انجام ارتودنسی هستند: 

• کسانی که خواستار ظاهر زیبا و مرتب برای دندان‌های خود هستند. 
• کسانی که از ناهنجاری مربوط به فک رنج می‌برند. 
• کسانی که به دلیل ناهنجاری‌های دندانی، نمی‌تواند به طور صحیح صحبت کنند یا در هنگام غذا خوردن و جویدن غذا دچار مشکل می‌شوند. 
• افرادی که به دلیل‌عدم تناسب دندانها، نمی‌توانند به راحتی بهداشت دهان و دندان‌ را رعایت کنند؛ از جمله اینکه نخ دندان بکشند و یا مسواک بزنند. 

چه کسانی نباید ارتودنسی دندان انجام دهند؟

با اینکه ارتودنسی دارای مزیت‌های بسیاری برای رفع ناهنجاری‌های فک و دندان‌ها محسوب می‌شود، اما برای همه افراد مناسب نیست. افراد زیر کاندیدای مناسبی برای انجام ارتودنسی دندان نیستند: 

• افرادی که برای رسیدگی به بهداشت دهان و دندان از پشتکار کافی برخوردار نیستند. ارتودنسی یک روش درمانی زمان بر است و به همکاری بیمار نیاز دارد. همچنین تمیز کردن دندان‌ها با وجود دستگاه‌های ارتودنسی سخت‌تر می‌باشد و نیاز به صبر و حوصله بیشتری دارد. بنابراین چنانچه طاقت درمان زمان بر را ندارید و برای رسیدن به نتیجه عجله دارید، انجام ارتودنسی برای شما مناسب نیست. 
• چنانچه به جای نگاه واقع بینانه، دارای انتظارات غیر واقعی از درمان ارتودنسی هستید. 
• اگر به بیماری‌های لثه دچار هستید؛ در این صورت باید پیش از انجام ارتودنسی مشکلات لثه را درمان کنید. 
• چنانچه دندان‌های شما پوسیده است، پیش از شروع درمان ارتودنسی، باید ابتدا این پوسیدگی‌ها درمان شوند. 
• چنانچه ریشه دندان‌های شما تحلیل رفته است، باید قبل از ارتودنسی، برای بهبود وضعیت دندان‌های خود اقدام کنید.

اولین سن معاینه ارتودنسی دندان چه سنی است؟ 

از آن جایی که ارتودنسی برای برطرف کردن ناهنجاری‌های فکی و دندانی انجام می‌شود، سن مناسب ارتودنسی برای شروع درمان، سنین کودکی می‌باشد. متخصصین توصیه می‌کنند که از همان ابتدای رویش دندان‌ها در سنین کودکی (۶ ماهگی تا ۱۲ ماهگی)، وضعیت دندان‌ها به طور مرتب توسط دندانپزشکان بررسی شود تا از همان ابتدا مشکلات و ناهنجاری‌های دندانی و فکی مشخص شوند. همچنین توصیه می‌شود کودکان کمتر از ۷ سال، برای معاینه ارتودنسی اقدام کنند و در ادامه وقتی به ۸ یا ۹ سالگی رسیدند، می‌توانند شروع به درمان ارتودنسی کنند. همچنین بهترین متخصص ارتودنسی معتقدند که باید تا قبل از ۶ سالگی اولین ویزیت ارتودنسی کودکان انجام شود. 

بهترین سن برای ارتودنسی دندان

زمان شروع ارتودنسی بسته به نوع مشکلات و شدت ناهنجاری‌های دندان‌های بیمار دارد. سن مناسب ارتودنسی سنین پایین‌تر است که در این سن، درمان ارتودنسی آسانتر، سریع‌تر و موفق‌تر خواهد بود. برای رسیدن به نتیجه رضایت بخش در کوتاهترین زمان باید پیش از ورود به سن بلوغ، برای ارتودنسی اقدام کرد. به طور معمول، سن مناسب ارتودنسی برای پسران در حدود ۹ سال و برای دختران ۸ سال در نظر گرفته می‌شود. اما با توجه به نوع ناهنجاری و تشخیص پزشک ممکن است درمان ارتودنسی زودتر یا دیرتر از این سن نیز انجام شود. 

چنانچه پس از مراجعه به یک متخصص ارتودنسی، مشکل فک تشخیص داده شود، می‌توان با ارتودنسی این مشکل را رفع کرد؛ چنانچه بیمار به موقع برای درمان یا روش ارتودنسی اقدام نکند، وضعیت او وخیم شده و به جراحی فک نیاز پیدا می‌کند.

بنابراین، انجام این روش رمانی در سن مناسب ارتودنسی و اقدام به موقع، اهمیت زیادی دارد. چنانچه بیمار به ناهنجاری‌های فکی دچار نیست و فقط نیاز به مرتب کردن دندان‌ها دارد، می‌توان در هر سنی درمان را انجام داد، اما معمولا متخصصان ارتودنسی توصیه می‌کنند که درمان را از سن ۹ تا ۱۲ سالگی آغاز کنید.

پیشنهاد مطلب: ارتودنسی ثابت

به طور کلی مراحل روییدن دندان‌ها در کودکان شامل سه مرحله دندان شیری، دوره دندانی مختلف و دوره دندانی دائمی می‌شود. سن مناسب ارتودنسی برای کودکانی که از مشکلات فکی رنج نمی‌برند، اواخر مرحله دوم یعنی اواخر دوره دندانی مختلف می‌باشد. برای بزرگسالان محدوده سنی مناسبی وجود ندارد و چنانچه دندان‌ها و بافت لثه سالم باشد، می‌توان در هر سنی ارتودنسی انجام داد؛ اما به دلیل کامل شدن رشد استخوان‌ها و کند شدن تغییرات استخوانی، مدت درمان در بزرگسالان از کودکان طولانی‌تر خواهد بود. 

حداکثر و حداقل سن برای ارتودنسی

حداقل سن برای انجام ارتودنسی در سنین کودکی و حدود ۸ یا ۹ سالگی می‌باشد. در بزرگسالانی که دارای فکی قوی هستند و از لثه‌هایی سالم برخوردارند، انجام ارتودنسی تقریبا بدون محدودیت سنی است و می‌توان بدون اغراق گفت که حتی افراد می‌توانند در سنین بالای میانسالی نیز مشکلات دندانی خود را از طریق انجام ارتودنسی برطرف کنند؛ با این تفاوت که دوره درمان در بزرگسالان طولانی‌تر است. در واقع مهمترین عامل در انجام ارتودنسی سن افراد نیست بلکه سالم و قوی بودن دندان ها، لثه و استخوان فک میباشد. 

مزایای ارتودنسی در کودکی

ارتودنسی در سنین کودکی مزایای بسیاری دارد که به شرح زیر می‌باشد: 

چنانچه کودکی به اختلالات فکی دچار باشد، می‌توان در سنین کودکی، با انجام ارتودنسی رشد فک‌ها را کنترل کرد. اما اگر این کار به بزرگسالی موکول شود و به تاخیر بیفتد، برای برطرف کردن اختلالات فکی، بیمار به جراحی نیاز خواهد داشت که این نوع جراحی بسیار دردناک و سخت است و دارای دوره نقاهت طولانی می‌باشد.

مطالعه بیشتر: هزینه ارتودنسی دندان در سال ۱۴۰۲

انجام ارتودنسی در سنین کودکی موجب افزایش سلامت دندان‌ها می‌شود. از آنجایی که رسیدگی به بهداشت دندان‌های کج شده و روی هم قرار گرفته، دشوار است؛ این امر موجب پوسیدگی زودهنگام دندان‌ها می‌شود. بنابراین انجام ارتودنسی در سنین پایین، موجب حفظ سلامت آن‌ها خواهد شد. 

انجام ارتودنسی در سنین کودکی، موجب دستیابی به نتیجه بهتر می‌شود و طول درمان را نیز کوتاهتر می‌کند. 

انجام این روش درمانی در سن مناسب ارتودنسی که همان سنین کودکی می‌باشد، موجب بالا رفتن اعتماد به نفس افراد می‌شود. چنانچه کودکان دارای دندان‌هایی نامرتب باشند، ممکن است از لبخند زدن و نشان دادن دندان‌های خود خجالت بکشند و در هنگام صحبت کردن دندان‌هایشان را بپوشانند. 

عدم تراز و مرتب بودن دندان‌ها نه تنها موجب تضعیف اعتماد به نفس در افراد می‌شود، بلکه باعث‌عدم توزیع فشار مناسب به دندان‌ها و ریشه آنها در هنگام غذا خوردن می‌شود. هنگامی که دندانها در حالت عمودی و منظم کنار یکدیگر قرار دارند، نیروی کمتری به ریشه و تاج دندان وارد می‌شود و این امر موجب طولانی شدن عمر دندانها می‌شود. چنانچه دندانی که در زاویه و جهت نامناسبی قرار گرفته باشد، فشارهای بیشتری به آن وارد می‌شود و ممکن است در اثر فشار بشکند یا آسیب ببیند. در حالی که می‌توان با ارتودنسی این مشکل را رفع کرد. 

همچنین‌عدم انجام ارتودنسی در سنین کودکی و موکول کردن آن به بزرگسالی، ممکن است بزرگسالان را برای حضور در اجتماع با مشکلاتی رو‌به‌رو کند. دلیل این امر حضور بیشتر بزرگسالان در اجتماع، مشاغل و… می‌باشد. افراد در بزرگسالی ممکن است از دیده شدن دستگاه‌های ارتودنسی بر روی دندان‌هایشان احساس خوبی نداشته باند. به همین دلیل بهتر است این کار را در سنین کودکی انجام داد. 

تاثیر سن شروع ارتودنسی در طول مدت درمان

از آنجایی که سرعت رشد در کودکان بیشتر است و با افزایش سن، رشد دندان و فک با سرعت کمتری پیش می‌رود و حتی پس از یک محدوده سنی، رشد متوقف می‌شود؛ انجام ارتودنسی در سنین بزرگسالی سخت‌تر خواهد بود. به همین دلیل با افزایش سن، طول درمان ارتودنسی نیز بیشتر می‌شود و بازدهی درمان کاهش خواهد یافت. انجام ارتودنسی در سنین پایین تر، به دلیل مساعد بودن شرایط دندان، لثه و فک، نتایج بسیار بهتری به همراه خواهد داشت. 

البته به یاد داشته باشید که در کنار عامل سن بیمار، عواملی نظیر میزان مشکلات فکی، دندانی و نوع آنها به همراه رعایت بهداشت دهان و دندان توسط فرد، بر روی نتایج ارتودنسی تاثیرگذار خواهد بود. 

جمع‌بندی

با انجام ارتودنسی در سن مناسب ارتودنسی، می‌توان به رفع مشکلات و ناهنجاری‌های فک و دندان پرداخت. با افزایش سن به دلیل آهسته شدن رشد استخوان‌ها و دندان ها، طول دوره درمان افزایش خواهد یافت. همان طور که در این مقاله خواندیم، چنانچه از لثه و دندان‌هایی سالم برخوردار باشید، می‌توانید در هر سنی ارتودنسی انجام دهید، اما انجام ارتودنسی در سنین کودکی نتایج موفق‌تر و بهتری به همراه خواهد داشت. 

سوالات متداول درباره سن ارتودنسی دندان